3 09 2022
1. 24.11.2021 tarihli ve 7343 sayılı İcra ve İflâs Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanununa (“Kanun”) “Elektronik ortamda açık artırma suretiyle satış” başlıklı 111/b maddesi eklenmiştir. Kanunkoyucu, söz konusu maddenin uygulanmasına ve mahcuzların elektronik ortamda açık artırma suretiyle satışına ilişkin usul ve esasların Adalet Bakanlığınca yürürlüğe konulacak yönetmelikle ile belirleneceğini düzenlemiştir.
Ek maddenin verdiği yetki kapsamında; İcra ve İflâs Kanunu gereğince yapılacak açık artırma suretiyle satış işlemlerinin Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemine (UYAP) entegre Elektronik Satış Portalı üzerinden yürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenleyen “Yönetmelik” 08.03.2022 tarihli ve 31772 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yönetmelik her ne kadar açık artırma şartnamesi, ilanı ve sonuçlarını kapsamlı bir şekilde düzenlemiş olsa da bu yazımızda elektronik satış çerçevesinde farklılık arz eden konulara bilgilendirme maksadı ile kısaca değinilecektir.
2. Yönetmelik, her ne kadar satış işlemleri elektronik ortamda gerçekleştirilecek olsa da öncelikle kullanılması zorunlu olan basılı kâğıtlar, bunların muhtevası ve şeklini düzenlemiştir. Yönetmelik ekinde örnekleri yer alan basılı kâğıtların elektronik satış işlemlerinde kullanılması zorunlu kılınmıştır. Bunlar taşınır ve taşınmazlar için; açık artırma şartnamesi, elektronik satış ortamında açık artırma ilanı, gazete ilanı ve artırma sonuç tutanağı olup ayrıca örneklerdeki esaslar bozulmamak şartıyla icra ve iflâs dairelerince bu örneklere gerekli ilaveler yapılabilmesi noktasında yetki verilmiştir. Yönetmelik eklerine buradan ulaşabilirsiniz.
3. Hazırlık ve ilan işlemleri kapsamında birinci ve ikinci artırmanın yapılacağı gün ve saat aralığı, artırma başlangıç tarihinden en az on beş gün önce ilan edilecek olup Elektronik Satış Portalında yapılacak ilan ve şartname artırmanın bitimine kadar erişime açık tutulacaktır.
Önem arz eden bir yenilik; gazetede ve Elektronik Satış Portalında ilan edilen metinler arasında farklılık bulunması hâlinde Elektronik Satış Portalında ilan edilen metin esas alınacaktır. Gazetede veya Elektronik Satış Portalında ilanı yapılan metindeki hatalar, ihale tarihi değiştirilmeksizin sadece Elektronik Satış Portalında ilanen düzeltilecek olup bu düzeltme ilanı ilgililere ayrıca tebliğ edilmeyecektir.
Elektronik satış ortamında açık artırma ilanında, artırmaya katılabilmek için, mahcuzun muhammen kıymetinin yüzde onunu karşılayacak tutardaki nakit teminatın en geç artırma süresinin bitiminden önceki gün saat 23.30’a kadar satışı yapan icra dairesinin banka hesabına Elektronik Satış Portalı üzerinden yatırılması zorunlu kılınmıştır.
Gösterilecek teminatın, teminat mektubu olması hâlinde, en geç artırma süresinin bitiminden önceki iş günü mesai bitimine kadar satışa konu mahcuzun muhammen kıymetinin yüzde onunu karşılayacak tutarda kesin ve süresiz banka teminat mektubunun, satışı yapan icra dairesine elden veya sistem altyapısı oluşturulduğu takdirde elektronik olarak tevdi edilmesinin zorunlu kılınmıştır. Yönetmelik’in lafzından ileride banka teminat mektuplarının da elektronik ortamda ibrazının mümkün olacağı anlaşılmaktadır.
Açık artırma devam ederken kendisinden daha yüksek teklif verilen ihale katılımcısının artırma sonuçlanmadan nakit teminatını geri almak istemesi hâlinde, sistem üzerinden teminat miktarı ihale katılımcısına iade edilebilecektir. Açık artırma sonuçlandıktan sonra en yüksek teklif veren haricindeki katılımcılara yatırdıkları nakit teminat, artırma sonuç tutanağının Elektronik Satış Portalında ilan edilmesini takiben UYAP üzerinden iade edilecektir. Teminat mektubunun açık artırma devam ederken veya açık artırmanın sonuçlanması üzerine geri alınabilmesi için icra dairesine müracaat edilmesi gerekmektedir
Gazete ile yapılacak açık artırma ilanında artırmaya ilişkin bilgilerin yer aldığı Elektronik Satış Portalına erişim yapılacak internet adresi yazılması zorunlu kılınmıştır.
4. Elektronik Satış Portalında yapılan açık artırmada teklif verme süresi yedi gün olarak belirlenmiştir. Elektronik ortamda teklif verebilmek için Bakanlıkça hazırlanan sözleşmenin katılımcılar tarafından elektronik olarak onaylanması gerekmektedir. Açık artırma, ilanda belirtilen gün ve saat aralığında ve teklif verme yoluyla yapılacaktır. Teklif verenlerin kişisel bilgileri, bilişim sistemini işleten kamu görevlileri hariç hiç kimse tarafından görülemeyecek ve bilişim sisteminde de gösterilmeyecektir. Açık artırma süresinin son on dakikası içinde yeni bir teklifin verilmesi hâlinde açık artırma bir defaya mahsus olmak üzere on dakika uzatılacaktır. Teklif verme süresi içinde bilişim sisteminin bakımı veya iyileştirilmesi için gerekli olan işlemler yapılabilecek olup bu işlemler, ihalenin geçerliliğini etkilemeyecektir.
5. Birinci artırma sonucunda ihale bedelinin ödendiği tarih itibarıyla açık artırma ilanı Elektronik Satış Portalından kaldırılacaktır. Birinci artırma sonucunda ihale bedelinin ödenmemesi hâlinde ise ikinci artırma sonucuna kadar açık artırma ilanı erişime açık tutulacaktır.
Önem arz eden noktalardan birisi, ihalenin teknik sebeplerle teklif verilememesi nedeni ile uzaması durumudur. İcra müdürü, artırma bittikten sonraki ilk iş gününde Elektronik Satış Portalından kaynaklanan teknik sebeplerle, artırmanın son on dakikası içinde teklif verilemediğini Elektronik Satış Portalı kayıtlarından tespit ederse, artırma süresinin bir gün uzatılmasına karar verir. Elektronik Satış Portalında derhâl duyurulacak bu kararda artırmanın başlayacağı ve biteceği gün ve saat aralığı gösterilecektir. Bu durumda artırmanın başlangıç tarihi, artırma süresinin uzatılmasına karar verildiği tarihten itibaren üç günü geçemeyecektir. Bu süre içinde, daha önce en yüksek teklif veren teklifiyle bağlı olacağı gibi yeni istekliler de teminatı yatırmak suretiyle artırmaya katılabileceklerdir.
6. İcra müdürü, artırma bittikten sonraki ilk iş gününde artırma sonuç tutanağı düzenleyecek ve aynı gün Elektronik Satış Portalında ilan edecektir. İcra müdürü tarafından düzenlenecek bu tutanakta ihale alıcısının adı ve soyadı, ihalenin hangi gün ve saatte tamamlandığı, ihale bedeli, İhale edilen malın muhtevası, şartlar yerine gelmişse en yüksek teklifi verene malın ihale edildiği, ihale bedelinin tutanağın ilanından itibaren yedi gün içinde icra dairesi hesabına ödenmesi gerektiği, şartlar yerine gelmediği takdirde ihalenin hangi gerekçeyle yapılamadığı bilgileri yer alacaktır.
Yönetmelik’in beşinci bölümünde “Kayıt ve Raporlar” düzenlenmiştir. Bu kapsamda satış takip kaydı raporu, ilgili icra dairesinin veya ilgili mahallin tamamına ait satışları gösteren belge olup burada sıra numarası, icra dairesi, dosya numarası, satış tarih ve saati ile sair hususların yer alacağı düzenlenmiştir. Öte yandan “artırma işlem kaydı raporu” ise artırma bittikten sonra Elektronik Satış Portalından kaynaklanan teknik sebepler ile artırmanın son on dakikası içinde teklif verilemediğini ve ihaleye en yüksek teklif veren ihale katılımcısı ile diğer ihale katılımcılarının verdikleri teklif miktarlarını gösteren belge olarak nitelendirilmiştir. Artırma işlem kaydı raporunda, en yüksek teklif veren ihale katılımcısının kimlik bilgileri ve ihale miktarı ile ihaleye verilen teklif miktarları ve teknik sebeplerden dolayı teklif verilemediğini gösteren kayıtlar yer alacaktır.
7. Yönetmelik her ne kadar yayım tarihi ile birlikte yürürlüğe girmişse de “Geçiş Hükmü” başlıklı Geçici Madde 1’de yönetmelik hükümlerinin;
8. Sonuç olarak; Bakanlık’ın elektronik satış uygulamasına geçileceğine dair duyurularının takip edilmesi ve bu kapsamda gerçekleştirilecek satışlardaki güncel usul ve esaslara dair bilgi edinilmesi olası hak kayıplarının önüne geçilmesi adına önem arz etmektedir.
Yasal Uyarı: İşbu yazı güncel yasal mevzuat hakkında sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup hukuki görüş, tavsiye veya yönlendirme değildir. İşbu yazı kapsamındaki tüm hususlarda işin ve işletmenin özelinde hukuki danışmanlık alınmalıdır.